Perfect Wayne Shorter

‘Shorter is the greatest living jazz composer and a key participant in iconic recordings by Art Blakey, Miles Davis, Weather Report, Joni Mitchell, and Steely Dan.’ (Bron: The New Yorker, 25 augustus 2018)

Ik was het al een tijdje van plan. Een playlist maken van saxofonist Wayne Shorter. Maar onlangs verscheen het album Jazz at Lincoln Center Orchestra & Wynton Marsalis: The Music of Wayne Shorter. En toen kon ik niet meer achterblijven. Wayne Shorter is wellicht mijn grootste jazzheld! Wayne Shorter: mede-architect van het geluid van het tweede grote Miles Davis-quintet (1964-1968; met Herbie Hancock), samen met toetsenist Joe Zawinul oprichter van de revolutionaire en toonaangevende jazzrockformatie Weather Report (1971-1986). Maar ook componist van talloze composities die verplichte kost zijn voor conservatoriumstudenten.

Miles Davis over Wayne Shorter (uit Miles: The Autobiography): “Wayne is a real composer. He writes scores, writes the parts for everybody just as he wants them to sound. … Wayne also brought in a kind of curiosity about working with musical rules. If they didn’t work, then he broke them, but with musical sense; he understood that freedom in music was the ability to know the rules in order to bend them to your own satisfaction and taste”.

Waarschijnlijk hoorde ik Shorter voor het eerst bij Weather Report. Pas toen ik de albums Nefertiti en E.S.P van Miles Davis hoorde en zijn solo-album Speak No Evil hoorde, raakte ik echt onder de indruk van Wayne Shorter. Wat een spannende muziek werd er op die platen gemaakt.

“Nefertiti” is a fascinating tune. Composed by Wayne Shorter, it was first performed by the Miles Davis Quintet at their recording session for the group’s 1968 album, Nefertiti. The most unusual aspect of the recording is that Miles Davis and Wayne Shorter play the melody together over and over, and there are no improvised solos. Instead, the rhythm section improvises underneath the melody. But at the same time, Davis’ trumpet and Shorter’s tenor sax don’t keep playing the melody exactly as written. They gradually loosen up the rhythm and go in and out of sync with each other in a compelling way. (Bron: keyboardimprov.com)

Op deze playlist uiteraard werk van zijn solo-albums, zijn periode bij Miles Davis en Weather Report. Ook als sideman en als gastsolist heeft Wayne Shorter zich niet onbetuigd gelaten. Hij speelt mee op talloze Blue Note-albums (Art Blakey, Lee Morgan, Freddie Hubbard). Iconisch is zijn solo op Aja van Steely Dan. Zijn solo’s op de albums van Joni Mitchell -met wie Shorter een bijzondere band heeft- zijn kleine pareltjes. De band tussen Shorter en Herbie Hancock is na 50 jaar haast symbiotisch te noemen. Het respect en de waardering die deze drie muzikanten voor elkaar hebben kwam samen op het album River: The Joni Letters van Herbie Hancock. Een album met louter Joni Mitchell-composities, op één na: een zeer fraaie bewerking van het eerdergenoemde Nefertiti. Deze staat dan ook op deze playlist. Op The Man I love zijn ze alle drie te horen. Deze is echter afkomstig van het album Gershwin’s World van Herbie Hancock.

De playlist wordt verder aangevuld een aantal van zijn prachtige composities in zeer uiteenlopende bewerkingen, variërend van vocale, latin-, tot strijkers- en bigbanduitvoeringen. Zo is African Fairytale van de Deense jazzzangeres Caecilie Norby een vocale versie van Footprints, Never Broken van Cassandra Wilson van E.S.P.. En bevat met Jarmo Hoogendijk, Karel Boehlee en Juraj Stanik een drietal Nederlandse bijdragen.

Geniet of maak kennis met het evenzo imposante als omvangrijke oeuvre van een ‘little friendly giant’.

Ik heb ook tenorsaxofonist Tom Beek gevraagd een aantal regels aan Wayne Shorter te wijden:

“Wayne Shorter is één van mijn allergrootste helden. Zijn betoverend mooie spel op het album Live at the Plugged Nickel was één van de aanleidingen voor mij om muzikant te worden. Wat hem zo uniek maakt, is zijn eindeloze verbeeldingskracht. Zijn vermogen om in elke seconde muziek opnieuw uit te vinden. Als saxofonist is Shorter volledig authentiek, buitengewoon inventief en onnavolgbaar. Een uitvinder. Wat hem bovendien onderscheidt van de andere spelers is zijn gave om melodieën te componeren. “Jazz is not supposed to be something that’s required to sound like jazz. For me, the word ‘jazz’ means: I dare you”, zegt hij er zelf over. Zijn composities vormen een eigen genre, vrij van elke traditie. Tientallen stukken van zijn hand behoren tot het standard repertoire en zijn iconisch voor zijn belangrijkste groepen: Art Blakey & the Jazz Messengers, Miles Davis’ tweede kwintet en Weather Report. En niet te vergeten zijn eigen, revolutionaire kwartet groep met Danilo Perez, John Patitucci en Brian Blade, waarmee Shorter de laatste twaalf jaar actief is. En hóe. Het kwartet steeds toonaangevend in de ontwikkeling van de creatieve, geïmproviseerde muziek. En dat op die leeftijd, chapeau.”