Perfect Tom Waits – mainstream

Tom Waits, de soms vervreemdende, dan weer begripvolle vriend voor de donkere momenten. Rauw, melancholisch en dan weer warm, romantisch. Liedjes vol prachtige observaties in dito volzinnen, met oog voor de stakkers van de grote stad, slachtoffers van uitbuiters, graaiers en drugs. Je gaat je er als vanzelf beter van voelen. Of niet, maar dan is het ook goed.

Tom Waits heeft sinds 1973 (“Closing Time”) gebouwd aan een imposant en gevarieerd oeuvre. Wie goed kiest heeft de perfecte soundtrack voor een avond om je nieuwe liefde definitief te veroveren. Een rauwere selectie kan het omgekeerde bewerkstelligen. Het zijn de vele gezichten van Tom Waits: de pianospeler in de toen nog rokerige nachtclub, de dronkaard, de verhalenverteller, de acteur, charmeur, comedian, crooner en donderwolk.

Soms komen er meerdere gedaantes samen, zoals in “Since I fell for you” in de live-registratie op “Cold beer on a hot night”. Je hoort een eenvoudig doch prachtig liedje met Toms typische stem en instrumentarium. En dan ineens hebben we Tom de verteller met een knotsgek verhaal dat moeiteloos wisselt tussen humor en melancholie. Het meest veelzeggend voor mij is dat na ruim twee minuten – want meer is het niet – uit het applaus pas blijkt hoe gigantisch veel mensen er ademloos aan de lippen van de meesterperformer hebben gehangen. Je zult dit nummer elders moeten beluisteren, want het staat niet op Spotify. Dat geldt ook voor de versie van “Big Joe and Phantom 309” die op “The Dime Store Novels, Vol. 1” staat. Ik wilde precies die liveuitvoering – een cover overigens – aan u laten horen, want hij steekt ver uit boven andere versies die wel op Spotify staan. Youtube biedt uitkomst als u nieuwsgierig bent.

Het was me niet ontgaan dat er al een Perfect Tom Waits bestaat. Gezien de staat van dienst van Tom Waits kan er wel eentje bij, vond ik. Veelzeggend is dat mijn eerste lijstje maar één nummer bevatte dat ook in die eerste Perfect stond. Net zo veelzeggend is dat ik te veel nummers overhield die ik echt wilde laten horen, maar die het lijstje, net als dit verhaal vrees ik, te lang maken. Daarom heb ik gekozen voor twee Perfects: instapmodel “mainstream” en “main scream” voor daarna. Een flauw woordgrapje misschien, maar ik ben er van overtuigd dat er een zekere evenredigheid bestaat tussen de rauwheid van de nummers en de toegankelijkheid voor de nieuwe luisteraar. Ook “Main scream” heb ik nog redelijk toegankelijk gehouden, overigens. Voor de nog zwaardere nummers, moet je eerst al een beetje van hem houden…

Mainstream is Tom Waits niet, of niet meer. Je pikt hem niet snel zelf op: Tom Waits krijg je. Ik kreeg Tom Waits van Kees, die me de eerste akkoorden van “Blue Valentines” leerde en daarna de rest van het nummer zelf afmaakte op zijn elektrische gitaar. En Kees had het weer van zijn vader. Mainstream was hij wel of in ieder geval een beetje. Tegenwoordig moet je hem zelfs in de top-2000 met een lichtje zoeken, maar ooit rijkte “Tom Traubert’s Blues” bijna tot de eerste plaats in de top-40. Het is wel erg weinig eer voor de meester die op handen gedragen wordt door zijn collega’s die hem al vaak coverden. Als ik hiermee een paar nieuwelingen kan prikkelen, ben ik tevreden.

Over de keuzes van de tracks (ik ga ze niet één voor één behandelen):

Als opener kies ik van zijn debuut-CD niet voor de grote successen als “I hope that I don’t fall in love with you” (kleine 23 miljoen hits op Spotify) of “Ol’ 55” maar voor “Grapefruit Moon”.

“Jersey girl” is bekend als nummer van Bruce Springsteen, maar het nummer is geschreven door Tom Waits.

De Jersey-girl is zijn huidige vrouw Kathleen Brennan (na een relatie met Rickie Lee Jones); steun en toeverlaat bij de productie van menig album.

“Downtown Train” is weer zo’n prachtig verhalende parel die favoriet is bij menig Waits-fan. Signature Tom Waits qua muziek, tekst, thema.

“Somewhere” is West Side Story op z’n Tom Waits.

“Little drop of Poison” is de bijdrage van Tom Waits aan de soundtrack van de animatiefilm Shrek. Ook hier komt de typische instrumentkeuze van Tom Waits prachtig tot zijn recht. Redelijk recent pareltje.

“Better of without a wife” is een kenmerkende Waits-zin, maar heb ik ook toegevoegd om met een live-opname af te sluiten.

Geniet ervan.