Perfect Kate Bush

Ik hield niet van Kate Bush, sterker nog, ik irriteerde me mateloos als ik haar in die witte jurk zag dansen. Ik begreep er niks van dat ze zich als jongetje verkleedde in de clip van Cloudbusting, sensueel dansend in een oversized yogapak en altijd weer die overdreven mimiek. Veel liever luisterde ik naar Joni Mitchell, met haar sterk psychologiserende teksten en ingewikkelde gitaarstemmingen, zij wist tenminste hoe de wereld in elkaar stak.

Tot ik op een dag tijdens mijn opleiding journalistiek de tekst van Running Up That Hill moest analyseren. Ik stond perplex, ik had werkelijk geen idee waar deze vrouw over zong. De docent moest het me uitleggen en gaf de textbook versie, zonder al te veel bewondering of emotie. Voor mij veranderde het alles. Wat een emotie, wat een sensualiteit, en vooral wat een prachtige metafoor voor een daad die in popmuziek meestal op een banale manier bezongen wordt.

Eigenlijk is Hounds Of Love gewoon de Perfect Kate Bush. Met de ene helft vol gewaagd geproduceerde popsongs, de andere helft een ware trip langs de krochten van de hel, de dood, de hemel en weer terug op aarde. Het is de som van alles wat Kate Bush in zich heeft als artiest, muzikant, zangeres en producer. Maar ik wil toch meer laten zien. Hoe zij zich van de wat brave producties op haar eerste platen ontwikkelde tot een van de meest eigenzinnige en experimentele producers uit de popgeschiedenis. Met deze verzameling verklaar ik mijn onvoorwaardelijke liefde voor het werk van Kate Bush. Met dank aan Joris van Grunsven a.k.a. Kramphaft voor het meedenken en Bo Menning (Aestrid) die ervoor zorgde dat All We Ever Look For erin kwam.

1. Running Up That Hill –  Die synth, die koortjes, die onderkoelde beat en dan zingen over de meest intieme uitwisseling tussen twee geliefden. Opener van Hounds of Love en misschien wel een van de meest doodgedraaide radiohits. Toch raakt het me iedere keer weer, vooral bij de climax waarin ze haar geliefde verhit maar streng toespreekt ‘let’s exchange the experience’.

2. The Dreaming – Van het gelijknamige album, zwaar overgeproduceerd, je proeft de ongeremde vrijheid die ze voelde om alles uit te proberen wat de opnamestudio te bieden heeft. Eigenlijk is The Dreaming een totaal maf nummer, Bush zingt met een ‘Australisch’ accent, ze kreeg haar band zover om als schapen te blaten op de achtergrond en dan continu die digereedoo op de achtergrond. Maar het werkt! En klinkt nog altijd vernieuwend. Of zoals een vriend laatst vroeg: Is dit The Knife?

3. Breathing – Een bijzonder dramatisch liedje over een baby in de buik van een rokende moeder. De nicotine is slecht, dat weet ze, maar ze blijft ademen, om te overleven. Tegelijk voelt ze de onvoorwaardelijke liefde van een kind voor haar moeder en andersom (een thema dat vaker voorkomt).

4. Hounds Of Love – ‘It’s in the trees, it’s coming!’ De opening is gesampled uit de Britse horrorfilm ‘Night of the Demon’. Bush gebruikt vaker (horror)films ter inspiratie. Zo was ook Wuthering Heights niet gebaseerd op het boek, maar op een verfilming ervan. Hounds of Love gaat over de angst om lief te hebben, de angst om volwassen te worden.

5. Mother Stands For Comfort – Weer dat thema van onvoorwaardelijke liefde. Moeder weet dat haar dochter iets vreselijks gedaan heeft, maar geeft desondanks liefde en steun. Let op de sample van het brekende glas, afkomstig uit de Fairlight, een van de eerste sampling synths.

6. Waking The Witch – De b-kant van Hounds Of Love is The Ninth Wave, een conceptalbum over een meisje dat schipbreuk lijdt en moet overleven op zee. In dit nummer wordt ze bezocht door allerlei stemmen en herinneringen uit haar leven, haar broer, een lerares, haar vader. En tot slot een soort heks of duistere kracht die haar probeert te verleiden mee te gaan naar het duister.

7. The Man With The Child In His Eyes – Het enige in deze verzameling dat afkomstig is van haar debuutalbum, eigenlijk vooral omdat Bush het zo mooi heeft ingezongen. Als alles uiteraard, maar hier hoor je haar stem heel puur en jong.

8. All We Ever Look For – Over volwassen worden en het eeuwige zoeken dat daarmee gepaard gaat. Hoe we uit het warme nest worden geworpen en op zoek gaan naar geborgenheid zonder te slagen.

9. Suspended In Gaffa – Typisch Bush, een mooi rollenspel, uitgespeeld in dialoog compleet met chorusline op de achtergrond en aangepaste stemmen bij ieder karakter. Een complete musical in een liedje.

10. Sat In Your Lap – Bush schreef het naar aanleiding van een concert dat ze bezocht van Stevie Wonder en moet toegeven: baas boven baas. Met een pompeuze beat en een hoeveelheid lijntjes die je doet duizelen probeert ze de meester te benaderen.

11. The Sensual World – Na een turbulente periode van Hounds Of Love moest Bush zich hervinden, iets wat eigenlijk pas met Aerial weer echt gebeurde. The Sensual World mist de hitgevoeligheid van zijn voorganger, toch is dit een van haar beste albums. Mooi zijn de nummers met het Trio Bulgarka en deze waarin Bush zich van haar meest zwoele kant laat zien.

12. Pi – Ze zingt Pi! Letterlijk! De cijfers! Echt! Dat doet ze gewoon!

13. Delius (Song of Summer) – Gekozen omdat dit zo’n gedurfd liedje is. Maar ik kom erachter dat dit een ode is aan de Britse componist Frederick Delius waarin ze zelfs zijn syfilis aandoening bezingt. En dat zo onbevangen. Ik geloof dat ik zojuist nog meer bewondering heb gekregen voor Kate Bush.

14. Cloudbusting – Met die clip met Donald Sutherland. De clip verbeeld precies de tekst. Die gaat over het waargebeurde verhaal van Wilhelm Reich, filosoof en uitvinder, en zijn zoon Peter. Reich ontwikkelde de Cloudbuster waarmee hij regen kon maken. Wegens overtreding van de voedselwet werd hij opgepakt door de Amerikaanse autoriteiten waarna hij stierf in de gevangenis. Bush bezingt het vanuit het perspectief van de zoon die machteloos moet toezien hoe zijn vader wordt weggevoerd.

15. This Woman’s Work – Kroon op haar werk, een van haar meest persoonlijke nummers. Adembenemend.

16. Hello Earth en meteen

17. The Morning Fog – Deze kun je eigenlijk niet los van elkaar zien, ze vormen samen het einde van The Ninth Wave. In het zware Hello Earth wordt de drenkeling gered, maar ze heeft eigenlijk al opgegeven en overziet de aarde, de sterren. In The Morning Fog kun je lezen dat ze gered is herenigd wordt met haar familie. Maar is dat wel zo? ‘Being born again’ zou je ook anders kunnen interpreteren. Hoe dan ook wanneer je deze hele trip bent meegevoerd en je hoort Bush zingen ‘I tell my mother, I tell my father, Tell my loved one, I tell my brothers, that I love them’ dan ben je een hele vent als je het nog droog houdt. Of om Joris Kramphaft van Grunsven te quoten: ‘Je gaat helemaal stuk!’

18. Babooshka – Weer een compleet verhaal vol intrige en verraad samengepakt in een ‘simpel’ liedje.

19. Don’t Give Up – Als bonustrack op Deezer (ik kon het origineel niet vinden op Spotify, maar voeg hem gerust toe) dit duet van Peter Gabriel met Kate Bush. Naast David Gilmour is Peter Gabriel een belangrijke leermeester maar ook gelijkgestemde voor haar. Ze hebben veel meer samen gezongen, maar dit is toch wel een van de mooiste. Gabriel is werkloos en de wanhoop nabij en dan ineens die intens warme stem van Bush die hem moed inspreekt. Zeker geschikt in deze barre crisistijden. 

Anne Broekman