Na een schaamteloze ruzie op de burelen van Perfects.nl over wie deze compilatie mocht gaan doen, heb ik door maar lang genoeg te blijven krabben, knijpen en haren trekken uiteindelijk gewonnen. Alles is geoorloofd in liefde en oorlog. Talk Talk is beide. Liefde voor onversneden schoonheid. Oorlog tegen de demonen. Geen muziek heeft meer indruk gemaakt dan die van Talk Talk. Dat heeft alles te maken met de leeftijd waarop ik het leerde kennen (11 jaren jong), nog meer met mijn immer weke hart, maar vooral ook met het persoonlijke karakter van de muziek.
“To capture the magic of spontanity” was het streven van zanger Mark Hollis. Daar ging hij ver in. De opnames voor het laatste album Laughing Stock duurde een jaar. Er werd gebruik gemaakt van vijftig muzikanten waarvan er maar achttien uiteindelijk op het album zouden belanden. Het proces koste de engineer zijn relatie, het (inmiddels nieuwe) label Verve een fortuin en Mark Hollis uiteindelijk zijn band.
Alan McGee (Creation Records) schreef hierover in een blog voor The Guardian:
“I find the whole story of one man against the system in a bid to maintain creative control incredibly heartening… The triumph of art over commerce. In every note and every second of silence in their final two records lies the sound of a man who refused to compromise and took perfectionism to an extreme.”
Volgens Talk Talk manager tot het bittere eind (Keith Aspden) is dit een romantisch beeld. Er was geen strijd tegen het systeem en de labels maakten het juist mogelijk om zijn ideeën te realiseren. Ook Mark Hollis zegt (behalve over het remixalbum dat EMI op eigen initiatief uitbracht) in de spaarzame interviews die hij gegeven heeft weinig rancuneus. Bovendien is juist het label van Alan McGee zelf er bijna aan onderdoor gegaan dat My Bloody Valentine twee jaar over het album Loveless deed en ging ook de samenwerking met Slowdive gepaard met veel frustraties en onbeantwoorde pogingen tot bemoeienis van de kant van Alan McGee.
Was Mark Hollis een verwend nest of een voorvechter van artistieke vrijheid? Mij maakt het niks uit. Het resultaat telt. Spontaniteit gevangen in de mooiste liedjes.
Woorden als spontaniteit, eerlijkheid of echtheid hebben de neiging te jeuken. Die jeuk is een welkome uitvinding van moeder natuur. Die jeuk vertelt je dat er iets niet klopt, dat je naar een hol begrip in de mond van weer een singer/songwriter met een hoedje luistert. Mark Hollis jeukt niet. Luister maar:
De uiterste intimiteit maakt van de muziek van Talk Talk een aan/uit schakelaar. Er is geen sluimerstand. Je zet Spirit Of Eden niet even gezellig op de achtergrond aan. Het eist per direct alle aandacht op. Overgave als enige optie. Inheritance aanklikken is naakt op een oceaanbodem liggen. Heaven bless you in your calm.
Toch heb ik snel even wat aangetrokken en ben ik met Inherritance als startpunt deze compilatie gaan invullen. Behoorlijk hekele dilemma’s waren daarbij mijn deel. Het weglaten van het nummer Chameleon Day bijvoorbeeld. Er zijn mensen om minder aangeklaagd. Ik heb hiervoor gekozen omdat dit nummer in het gebruik van stilte en het a-typisch instrumentarium een duidelijke opmaat is naar de albums ná Colour Of Spring (waarop deze wijze van muziek maken nog verder geperfectioneerd is).
Het botte keukenmes van de zoveelste blogger met een mening trilde voortdurend in mijn handen tijdens het selectieproces. The Colour Of Spring en met name Spirit Of Eden en Laughing Stock zijn van een welhaast organische coherentie (alledrie de albums zouden niet misstaan in de Classic Albums serie). Een heel album op een compilatie zetten is ietwat gek. Laat staan drie hele albums. Ik heb besloten aan de eerste drie nummers van Spirit Of Eden niet te komen, aangezien die ook nadrukkelijk als drieluik gecomponeerd zijn. Verder heb ik er gewoon maar lekker op los gecompileerd en als enige restrictie ongeveer de maximale lengte van een album aangehouden.
Er is uiteraard de vertrouwde Perfects Playlist. Op Spotify staat het hele album Laughing Stock niet. Luister dus vooral naar deze compilatie via Kollekt FM of gewoon door hieronder te klikken en de linernotes te lezen. Omdat er een tijd van gezelligheid is en een tijd van Talk Talk.
Inheritance
Een streling van de oermoeder. Inherritance. Van het album waarmee de strijd met het label EMI zijn fatale climax bereikte. Spirit Of Eden. Commercie vereist instant succes en dat was Spirit Of Eden geenszins. Het niet meer willen touren hielp daar niet bij. EMI haakte uiteindelijk af, maar het album zou met de tijd een enorme cultstatus krijgen. De liefhebber meldt zich meteen wanneer er iets over Spirit Of Eden op het net geschreven wordt. Een beetje hoe André Kuipers zich moet voelen wanneer er iemand op een feestje zegt “ik ben astronaut.” Nou zijn er meer Spirit Of Eden-fans dan astronauten, dat weet ik heus wel. Maar het voelt toch nog steeds als iets exclusiefs. Doordat het nog niet dood gehyped of recycled is. Maar ook door de persoonlijke lading van de muziek.
It’s Getting Late In The Evening
Mark Hollis zag It’s Getting Late In The Evening als de kern van The Colour Of Spring, maar omdat het muzikaal te veel op zichzelf stond en niet binnen de dynamiek van het album paste, liet hij het achterwege en eindigde het nummer als b-kantje voor Life’s What You Make It. Om niet nog een keer in eenzelfde situatie te belanden, zou hij het hele album erna componeren in de geest van It’s Getting Late In The Evening. Dat werd Spirit Of Eden.
Happiness Is Easy
“Take good care of what the priests say. ‘After death it’s so much fun’. Little sheep, don’t let your feet stray”. Volgens Rob Young van muziek blad The Wire deelt Mark Hollis eenzelfde ‘renegade, mystical view on Christianity’ als William Blake. Kritisch, maar (wellicht is ‘dus’ hier een better woord) niet ontkennend. Religie als vraag, niet als antwoord. In een interview met Melody Maker noemt Mark Hollis de gospel als een van zijn grootste inspiratiebronnen: “At the end of the day, the greatest music, if you look to singing, must be gospel. It can’t be anything other because it’s just from the heart”. Een inspiratie die in het nummer Happiness is Easy het duidelijkst te horen is.
Such A Shame
Such a Shame is geinspireerd op het boek The Dice over een psychiater die levenskeuzes maakt op basis van het gooien met een dobbelsteen. Zo is ook de video vormgegeven. Regisseur Tim Pope gaf Mark Hollis per ‘scene’ een papiertje met daarop een willekeurige gemoedstoestand die hij direct moest uitbeelden. Vampire Weekend heeft hier goed naar gekeken.
https://www.youtube.com/watch?v=zbZ9uCQW1Hk
Mirror Man
De allereerste single. Hier in de oorspronkelijke demoversie zoals uiteindelijk uitgebracht op de gelimiteerde dubbel 7″ van Such A Shame en veel later op de compilatie Asides Besides.
After The Flood
Volgens engineer/producer Phill Brown die toch alles behalve onervaren was (want onder meer gewerkt met David Bowie, Harry Nilsson en Pink Floyd) heeft hij fysiek en mentaal lange tijd moeten herstellen van de eindeloze opnamesessies (voor Laughing Stock) in het donker. Hij zou het nooit weer doen, maar is beretrots op het eindresultaat. Over After The Flood zegt hij in een interview met Miloco Recording Studio’s: “There was this bit of Hammond we didn’t like… We were always erasing bits and dropping in, real house keeping issues as we had five 24 track machines and the possibility of slaving them so we had 100 and something tracks of analogue, very much like Protools now but all in the real world of analogue, with synching and off-setting… So we had this Hammond part and I just dropped in too late and dropped out early, but we decided to keep it like that. It worked really well, like bookends to the solo, with a curious kind of ‘blur-bub’ at the beginning and ‘hlur-bub’ at the end. Perfect! So that was a happy accident. But had you done that on digital that wouldn’t happen. You’d just go: ‘Erase track 9’ and that’d be it. But with analogue you get to maintain a lot more of the human element to it.”
Give It Up
Een fonkelende arena van mooi uitgelichte eettentjes. De boven alles uit toornende bomen. Give It Up over de speakers. Het sportveld van Into The Great Wide Open is een wonderlijke dansvloer. Mogen we alweer? In een goeie set is dynamiek alles. Misschien belangrijker nog dan de climaxen zijn de rustpunten. De momenten waarop je als dj niet alleen de hormonen aan kunt spreken, maar ook het bonkende hart, of de kapotte ziel. De momenten die mij altijd bijblijven. Give It Up!
It’s My Life
It’s My Life was dan weer mijn laatste plaat op het afgelopen Best Kept Secret Festival. Dit nummer huist de euforie én de ontroering. In de oorspronkelijke clip waren vooral dieren (en heel af en toe Mark Hollis) te zien. EMI heeft er beelden van de band in laten monteren.
https://www.youtube.com/watch?v=NXQYyKzyDaE
Talk Talk
Uit de tijd dat de band op nog helemaal paste in de New Romantics beweging. Voortdurend vergeleken met Duran Duran. Afgezien van een gezamenlijke tour (eind 1981, begin 1982) deelden de bands hetzelfde label (EMI), dezelfde producer (Colin Thurston), een openlijke liefde voor Roxy Music en een vergelijkbare bandnaam.
April 5th
The sound of spring.
New Grass
In tien jaar van de ultieme popkitsch naar van delicate voorzichtigheid welhaast imploderende drones als New Grass. Homerus had er een episch gedicht over kunnen schrijven.
Dum Dum Girl
Openingsnummer en derde single van het album It’s My Life. Even geen zin meer in lip-syncen. Dan maar het tegenovergestelde. Karaoke in een weiland! De tweede take werd uitgebracht om EMI niet te veel voor het hoofd te stoten. Hier Take 1:
Life’s What You Make It
Geschreven naar aanleiding van een opmerking van hun manager dat tussen alle opnames voor The Colour Of Spring geen nummers stonden die op de radio gedraaid konden worden. Producer en vijfde bandlid Tim Friese-Greene had volgens de overlevering nog een drumpatroon liggen, losjes geïnspireerd op Running Up That Hill van Kate Bush. Hij liet het horen aan Mark Hollis die vrij snel Green Onions van Booker T eroverheen begon te spelen. Een paar dagen later was de gevraagde hitsingle een feit.
https://www.youtube.com/watch?v=upyrWwstEMY
Ascension Day
Over het album Laughing Stock zijn de meningen misschien nog wel het meest verdeeld. ‘Een tien!’ roept Pitchfork, maar dat is met terugwerkende kracht. ‘Een vier’ mompelde de NME destijds: “the sound of captain Hollis and his crew finally disappearing over the horizon.” Het album rekt inderdaad de grenzen van rock en zelfs het begrip ‘liedje’ behoorlijk op. Alsof het maken van muziek een gestaag evolutionair proces is richting een definitief einddoel: stilte.
I Believe In You
De definitieve wig tussen EMI en Talk Talk. Mark Hollis wou niet meer touren en geen singles of video’s uitbrengen. EMI vond het album Spirit Of Eden maar vaag en wist niet hoe het te promoten. Als middenweg werd er een clip voor I Believe In You geschoten. Voor alles wat ik te zeggen heb over dit nummer (en over astronauten) verwijs ik graag naar mijn column voor Nummer Van De Dag.
I Don’t Believe In You
Ten tijde van The Colour Of Spring had de band volgens Mark Hollis eindelijk geld om instrumenten te kopen en waren ze niet meer alleen afhankelijk van de synthesizer. En zie daar: een gitaar!
Tomorrow Started
Net als ik bij Shake Ya Ass van Mystikal altijd aan Does Caroline Know moet denken, gaan mijn gedachten bij Knock Knock Knock van Spoon automatisch uit naar Tomorrow Started. Beide geen gebruik van samples. Misschien lijkt het wel helemaal niet op elkaar. Just tomorrow starting?
Wealth
Het ultieme einde. Van de mooiste film. Van de moeilijkste relatie. Van Spirit Of Eden. Van deze compilatie.
“If you’re gonna break into silence just try to find a reason for doing it”
Mark Hollis
