Perfect Marvin Gaye (2 april 1939 – 1 april 1984)

I Met A Little Girl – David Kleijwegt

Een Perfect heet natuurlijk niet voor niets perfect, en ik zou eigenlijk niets anders willen beweren dan dat. Maar dat ze soms juist niet perfect zijn, dat gewoon niet kúnnen zijn, kan ik bewijzen aan de hand van ‘I Met A Little Girl’, mijn bijdrage aan deze enerverende Perfect Marvin Gaye.

Gun me even de tijd om het uit te leggen. Of even? Ik heb aan één woord genoeg: context. En soms is context het hele verschil. Zoals in het geval van ‘I Met A Little Girl’.

Kijk, ik kom uit Rotterdam. En in Rotterdam kun je niet alleen maar leven van blanke muziek, dat weet iedereen. Zelfs de door Joy Division geobsedeerde tiener die ik was. Ik wist wat me te doen stond, in de rug gesteund door de verzameling jazzelpees van mijn vader, waar Mulligan gebroederlijk naast Mingus stond.

De eerste Marvin Gaye die ik kocht, was Here, My Dear. Niet dat ik als veertienjarige nou zo toe was aan een in tranen gedrenkte echtscheidingsplaat, een dubbelelpee maar liefst. Zou ik een zin als you don’t have the right to use this son of mine to keep me in line hebben begrepen? Of veronderstelde ik dat het spreekwoordelijk was of zo, mooi gevonden, en geen bittere realiteit? De hoes moet me hebben aangesproken. Grieks drama. Foeilelijk maar effectief. De plaat die ik heb aangeschaft, zie ik nu ik ‘m voor de gelegenheid weer eens uit de kast heb getrokken, is een cut-out. Uit de uitverkoop – dat verklaart ook het een en ander.

Ik zeg het hier eerlijk: ik vond het een enorm ingewikkelde plaat toen. Het duurde lang, heel, heel lang voordat het kwartje viel. Voordat me duidelijk werd dat Here, My Dear helemaal geen liedjesplaat was, zoals ik had verwacht op basis van alles wat ik tot dan toe (waarschijnlijk bij Langs de Lijn) had gehoord van Gaye, maar een dagboek verwerkt tot een symfonie. Beter te vergeleken met – God vergeef me dat ik dit niet alleen denk, maar ook werkelijk opschrijf – Tales From Topographic Oceans van Yes dan met Armed Forces van Elvis Costello and the Attractions, twee elpees die ik toevallig wel goed kende op die leeftijd.

Niet eenvoudig te doorgronden platen als Here, My Dear hebben altijd een ingang. Het duurt een tijd voordat je die hebt gevonden, maar hij is er. Voor mij was dat hier ‘I Met A Little Girl’. Daarmee ging de deur op een kier. Of nee, niet ‘I Met A Little Girl’. Ik moet het beter zeggen. Preciezer.

Eerst komt het titelnummer, ‘Here, My Dear’ dus, waarmee kant 1 begint. Eerder een introductie dan een song. I guess I’d have to say this album is dedicated to you, is de eerste regel die Marvin Gaye meer zegt dan zingt. Om te eindigen met een zoet gezongen: Here, my dear, here it is. Daarna komt het. Een stilte, korter dan de gebruikelijke stilte op een elpee. En daar zijn ze: de vijf verrukkelijkste basnoten die ooit zijn opgenomen. Oooh, kermt Gaye, I met a little girl. Pretty little thing just about blew my mind. En eindelijk, het heeft zeker vijftig keer draaien geduurd, ben ik binnen bij Here, My Dear.

De essentie van ‘I Met A Little Girl’ ligt in deze, pak ‘m beet, dertig seconden, als je het eind van het vorige nummer en de stilte meerekent. Maar daarvan hoor je op de Perfect Marvin Gaye natuurlijk niets terug.

Trouwens, die scheiding van hem is weer een ander verhaal. Daarvoor moet je toch echt heel Here, My Dear beluisteren. Het is nog altijd mijn meest gekoesterde Marvin Gaye.

I Want You – Wilbert Leering

Natuurlijk is Sexual Healing een universeel geile (en geweldige) plaat (Gaye is sowieso hofleverancier van slaapkamersoundtracks), maar persoonlijk vind ik I Want You nóg spannender. Die disco-conga-jazz vibe met als klap op de vlammende, fikkende, erupterende vuurpijlen die bronstige elektrische gitaar van Ray Parker Jr. Lord, have mer-cy! Ik hoorde ‘m op een Back To Mine (of een Another Late Night) en was direct verkocht. Zitkuil-pop, slaapkamer-klapper, ideale één-na-laatste plaat op feestjes…deze plaat is ’t allemaal.

Sexual Healing – Wilbert Mutsaers

Marvin Gaye’s ‘Sexual Healing’ (1982) is zeker een van zijn bekendste en succesvolste nummers. Het is ook zijn laatste hit voordat hij twee jaar later in 1984 door zijn vader noodlottig werd doodgeschoten. Is het zijn beste nummer? Misschien niet. Ik vind het wel een van zijn meest interessante songs gezien de context waarin de song tot stand kwam. Na zijn tweede mislukte huwelijk en om zijn drank- en drugsverslaving te bestrijden, belandde Marvin Gaye op een onwerkelijke plaats, te weten Oostende aan de Belgische kust. Hij verbleef er een jaar. Nam de track in België op en de video in een casino van Oostende. Het tekende gelijk zijn zwaar bevochten breuk met het Motown label waar tot dan toe al zijn releases uitkwamen. CBS kocht zijn schulden af en het ‘Midnight Love’ album werd zijn eerste voor CBS en achteraf gezien zijn allerlaatste album bij leven. De productie van ‘Sexual Healing’ klonk letterlijk wat minder Motown, en schurkt wat tegen de discofeel uit doe tijd aan. De track kan als ultiem sexnummer worden ervaren, ook gezien de hier en daar tamelijk expliciete lyrics, tegelijk heeft Marvin aangegeven dat hij de song juist heeft bedoeld om los te komen van het liederlijke nachtleven en nietszeggende sex en deze te willen inruilen voor echte intimiteit en liefde. Tja, de interpretatie ligt uiteindelijk in the eye of the beholder. Zeer de moeite waard is de documentaire die geschoten is in de tijd dat Marvin Gaye in Oostende leefde. Vooral de scene waarbij Marvin een lokale kroeg aan doet en niemand ook maar een begin van een idee heeft wie hij is, ook niet als hij het zelf probeert uit te leggen. Tragisch en prachtig tegelijk. Dit was namelijk wat hij zocht: anonimiteit en herstellen. Alsof Elvis Presley in pak hem beet Katwijk aan Zee was gaan wonen om daar te herstellen van zijn problemen, daar misschien wel zijn grootste en therapeutische hit maakt en niemand het wist. Schitterend.

God is Love – Rufus Ketting

‘Trying to save a world that is destined to die’, die missie had Marvin Gaye toen ie ‘What’s going on’ opnam. ‘God is Love’ is een sleutelnummer dat enerzijds bevrijdend werkt—er komt een muzikale vrolijkheid en een ‘niks-aan-de-hand-joh’ gevoel los in de vorm van een soort kabbelende groove, die je na het prachtige ‘Save the Children’ (“saaaave the babies!”) net even goed kan gebruiken.

Tegelijkertijd verklaart het de nederigheid waarmee hij vervolgens ‘Mercy Mercy Me’ zingt. Gaye toont zich een godvrezende man, wat zijn vader er ook van vindt. Des te vreemder eigenlijk die openingszin ‘Don’t go and talk about my father… (God is my friend)’. Of is God juist die vader waar je niets over mag zeggen? Misschien betekent volgens hem die metafoor van God als vader dat je gewoon over niemand moet lopen roddelen, je vader, moeder, zus of… precies: je brother.

Mensen moeten elkaar gewoon met rust laten en als wij, brothers, daar nu eens mee beginnen, dan kunnen we ons als vanzelfsprekend ‘als een exemplarische soort’ beginnen te focussen op echte problemen en echte dingen die spelen. Dingen die echt ‘aan de hand zijn’ dus. Ik heb er bij deze plaat sowieso vaak last van, dat ik op een onbewaakt moment ineens een traan over mijn wang voel rollen, maar ik heb het altijd de eerste keer dat Marvin ‘And all he asks of us, is we give each other love’ zingt—waarbij het koortje na ‘…of us’ er nog even een meerstemmige ‘peace’ uitknalt. Dan houd ik het niet droog. Zoveel oprechte boosheid, omgezet in een boodschap van pure liefde… dat vind ik een inspirerende manier van religie bedrijven. Daarom heb ik gekozen om ‘God is Love’ in deze Perfect op te laten nemen.

Let’s Get It On – Henk Kanning

“Het licht is veel te fel

In de lift van het hotel

En in de eeuwige zomer

Op een foto van een jonge Marvin Gaye”

Spinvis – Oostende

De jonge Marvin Gaye waar Spinvis over zingt in het nummer Oostende is de Marvin Gaye in Lets Get It On. Hij zwierf rond in Oostende en is in deze iets vergane Vlaamse badplaats tastbaar. Marvin Gaye in Lets Get It On ademt seks. Sterker nog: het hielp Marvin Gaye aan zijn imago als sekssymbool. Niet zo gek dat Justine Keller hier van droomt. Vele vrouwen in Oostende, maar ook in andere badplaatsen als De Haan, St Tropez, Wijk aan Zee, Miami en Marbella zullen dezelfde gedachtes hebben gehad.

Lets Get It On is een Motown nummer uit het boekje, beginnende met drie wah-wah effecten alvorens Gaye zijn stembanden oprekt en laat zien wat voor groot bereik hij heeft. Lets Get It On werd het grootste succes van Marvin Gaye op Motown en zorgde ervoor dat hij de brug met het grote publiek wist te slaan. Zijn pleidooi voor seksuele vrijheid was in eerste instantie niet zo bedoeld door medeschrijver en producer Ed Townsend. Die wilde het nummer een meer ode laten zijn en liefde en seks en minder een politieke aanklacht. De praktijk bleek echter anders uit te wijzen.

Mocht je bij dit nummer denken aan Hugh Grant dan kan dit kloppen. Het nummer is gebruikt voor een sleutelscène in de film 9 Months. Grant denkt eindelijk weer eens seks te hebben tot zijn partner hun toekomstige baby voelt schoppen. Het feestje ging bij Hugh Grant hierdoor niet door. Ongetwijfeld dat het in vele slaapkamers anders toeging en de damp op de ramen sloeg. Allemaal dankzij Marvin Gaye. (Henk Kanning)

Ain’t Nothing Like The Real Thing – Ewout van der Wouden:

In 1968 kwam het werkelijk schitterende Ain’t Nothing Like The Real Thing van Marvin Gaye en Tammi Terrell uit. Tammi had toen al een klein jaar niet meer gezongen (de opnamen stammen uit ’67): 14 oktober van datzelfde 1967 zeeg ze op het podium van het Hampden-Sydney College in Marvin’s armen ineen. Naar verluidt een tumor in haar hersenen. Met haar uiteindelijke dood in 1970 verloor hij een muze, een soul mate, een gelijke; en nam hij zich voor nooit meer duetten te zingen.

Marvin had met anderen eerder duetten gezongen, maar nooit zo intens als met haar. De chemie spat ervan af, de onderhuidse brave jaren ’60 verliefdheid zindert tussen hun stemmen; stemmen die elkaar geweldig mooi aanvullen, opzwepen, ondersteunen en uitdagen. En dat ondanks dat ze nooit lovers waren. Of misschien wel dankzij. Tammi was een ‘independent woman’ avant la lettre en daar moest Marvin op het amoureuze vlak niets van hebben. Maar tjonge jonge, they could have fooled me!

Wat als zij niet op 24-jarige leeftijd gestorven was? Had hij begin jaren ’70 dan van die fantastische albums uitgebracht? Had hij Oostende dan aangedaan, Sexual Healing geschreven? Had Marvin nog geleefd?

Ain’t Nothing Like The Real Thing. Prachtplaat.

Mercy Mercy Me (The Ecology) – Auke Riemersma

Als laatste nummer van kant A van ‘What’s Going On‘ kan ‘Mercy Mercy Me (The Ecology)‘ niet zonder voorganger ‘God is Love‘, net als ‘We Are The Champions‘ niet zonder ‘Will Will Rock You‘ of ‘Penny Lane‘ niet zonder ‘Strawberry Fields Forever‘ kan. In ‘God is Love‘ beschrijft Gaye z’n liefde voor God en z’n eigen vader (die hem in ’84 doodschoot), God zal genadig zijn als we erom vragen en in ‘Mercy Mercy Me’ vraagt hij erom: luchtvervuiling, olie in de zeeën, dieren, vogels en vissen sterven, oh heer heb genade. Wat doet de mensheid moeder aarde aan? Muzikaal heb ik ‘Mercy Mercy Me’ altijd het meest intrigerende nummer van het album gevonden, door de funky slag gitaar, de modulatie in het intro naar het eerste couplet toe, de spannende ommekeer halverwege waar de sax solo begint en het (bijna klassieke) einde wat me altijd het gevoel geeft dat het wel goed komt met de wereld.

Inner City Blues – Claudy Lubbers

Een keuze maken uit het werk van Marvin Gaye is eigenlijk schier onmogelijk. Een man met vele gezichten: dat ging van smoothe crooner tot geëngageerd protestzanger, van getormenteerde ziel tot prachtige liefdesliedjeszanger. Leverde hem en ons een prachtig muzikaal oeuvre op. In dit nummer beklaagt Gaye zich over de armoede en uitzichtloosheid van het leven in de Amerikaanse ghetto’s in de jaren zestig/zeventig. Geld van de overheid wordt gespendeerd aan veel te dure ruimtevaartprogramma’s, politici sturen jonge jongens als kanonnenvoer een zinloze Vietnamoorlog in, gewone mensen kunnen de eindjes niet aan elkaar knopen, en de politie is ook al niet te vertrouwen. Ellende alom. Maar, een rotsvast geloof kan al deze narigheid wellicht nog keren, aldus Marvin. Jezus redt!

Pride And Joy – Didi Hardenberg

Mijn zus had de elpee ´Live at the London Palladium´. Het enige nummer dat ik er wel eens van draaide was natuurlijk de ellenlange versie van´Got To Give It Up´ die ik vervolgens na paar minuten afzette. Pas jaren later, midden jaren tachtig maakte ik eigenlijk kennis met het werk van Marvin Gaye. Toen ik samen met een studiegenoot bij hem thuis aan het project aan het werken was, had hij Anthology van Marvin Gaye opstaan. Ik heb de CD, een dubbelaar, van hem geleend en dezelfde avond op cassette gezet. De cassette is toen een lange tijd niet uit mijn cassettedeck geweest. Echter het waren de liedjes uit zijn begintijd bij Motown die het meeste indruk maken: Hitch Hike, Can I Get Witness en natuurlijk Pride And Joy. Allemaal even leuk en even goed. Maar ik moest er ééntje kiezen vandaar Pride And Joy.